(اگر حوصله خوندن متن نداری، قسمت پایین مقاله، موشن گرافیگ اش رو قرار دادیم تماشا کن و لذت ببر)
مناطق خشک و مستعد خشکسالی در جهان نزدیک به یک سوم از مواد غذایی مورد نیاز بشر را تامین می کنند. خطر کم آبی و وجود املاح فراوان در خاک این مناطق حیات بسیاری از محصولات زراعی آنجا را تهدید می کند. نمک یکی از  اجزاء تشکیل دهنده خاک بوده که در اثر هوازدگی سنگ ها ایجاد می شوند. در آب و هوای مرطوب بسیاری از این نمک ها در آب باران حل شده و به آب های زیرزمینی راه پیدا می­کنند. اما در آب و هوای گرم به دلیل بارندگی کمتر و جذب آب توسط ریشه های عمیق گیاهان بومی به تدریج املاح باقی مانده در خاک بیشتر شده و در لایه زیرین خاک تجمع پیدا می­ کنند.

نرم افزار SWAT به شما در ارزیابی آب و خاک کمک می کند. برای آشنایی بیشتر با این نرم افزار، توصیه می کنیم در دوره آموزش SWAT شرکت کنید.

شوری خاک چگونه مانع جذب آب به ریشه گیاه می شود؟

تا زمانی که محل قرار گیری ریشه گیاهان و سفره آب تغییر نکند این لایه خاک مملو از املاح مشکلی ایجاد نمی کند. اما وقتی گیاهان بومی با محصولات زراعی با ریشه کوتاه تعویض شود آب باران بیشتری به سفره های زیرزمینی منتقل شده و سطح آب آنها بالا می آید. تا اینکه به لایه شور خاک رسیده و نمک این لایه را در خود حل کرده و به سمت ریشه های گیاهان زراعی هدایت می کنند. در اینجا مشکل هیدراسیون اتفاق می افتد.

مولکول های نمک بسیار بزرگتر از مولکول های آب می باشند. به همین دلیل در مجاری باریک ریشه های مویین گیر افتاده و مانع از انتقال آب به گیاه می شوند. در بهترین حالت، گیاه نمی تواند به درستی آب جذب کند و رشد آن کاهش می بابد و در بدترین حالت گیاه خشک می شود. آبیاری فقط شرایط را بدتر می کند. آب آبیاری که از رودخانه ها و دریاچه ها تامین می شود کمی شورتر از آب باران می باشد. بنابراین مقداری املاح را مستقیما به خاک اضافه می کند و در عین حال سفره آب زیرزمینی را نیز بالاتر می آورد.

در گذشته نیز این مشکل برای انسان ها به وجود آمده بود مورخان شور شدن خاک را یکی از عوامل سقوط بین النهرین می دانند. امروزه نیز برخی از آن آثار را شاهد هستیم به دلیل شور شدن خاک، میزان محصول حدود یک چهارم از زمین های زراعی مناطق خشک آبیاری شده کاهش یافته است. اما حتی بدون آبیاری نیز آب های زیرزمینی به سرعت در حال بالا آمدن می باشند. برای مثال، هنگامی که جنگل های جنوب غرب استرالیا به زمین های کشاورزی غیر آبیاری تبدیل شدند. فقط بعد از 12 سال به اندازه 18 متر سطح آب زیرزمینی بالاتر آمدند.

شستشو منظم خاک با آب تمیز، یکی از راه هایی است که کشاورزان ساکن مناطق خشک برای مقابله با این مشکل در پیش می گیرند. اگرچه این راهکار موقتا مناسب است ولی نیاز به هزاران لیتر آب دارد. حتی گاهی اوقات بیشتر از میزانی که برای رشد محصول در کل فصل زراعی نیاز باشد. راه کار بهتر کاشت درختان و بوته هایی با ریشه های عمیق می باشد این پوشش گیاهی آب های زیرزمینی بیشتری را جذب کرده و مانع از بالا آمدن سطح سفره های آب زیرزمینی می شود. در استرالیا نیز با کاشت درختان بومی در بین گیاهان زراعی رایج منطقه مقدار بیشتری از آب زیرزمینی استفاده شده بطوریکه در دهه گذشته سه متر سطح آب زیرزمینی پایین تر رفته است. با پایین رفتن سطح آب، نمک محلول در آنها نیز پایین تر می رود. و کشاورزان ازبکستانی نیز با ایجاد تناوب زراعی چند ساله بین محصولات زراعی و بوته های بومی به نتایج مشابهی رسیدند اما صرف نظر از اینکه چه نوع تناوب زراعی مورد استفاده قرار می گیرد. باید از گیاهان بومی مقاوم به خشکی استفاده کنیم تا از زمین های زراعی مناطق خشک که غذای یک سوم انسان ها را تامین می کنند. در برابر شور شدن خاک محافظت کنیم در غیر اینصورت ممکن است در آینده دیگر زمینی برای تامین غذای خود نداشته باشیم.

نرم افزار HEC-HMS در واقع یک شبیه ساز است که در مدل سازی هیدرولوژیکی به شما کمک می کند. می توانید در دوره آموزش HEC-HMS ما شرکت کنید و از این نرم افزار به بهترین نحو استفاده کنید.

شما رو بیشتر از این معطل نمیکنیم و به تماشای این کلیپ زیبا دعوت می کنیم. لازم به ذکر است که ترجمه این کلیپ به طور کامل و اختصاصی توسط تیم انجمن تخصصی مهندسی علوم آب صورت گرفته است. لطفا در بازنشر این کلیپ رعایت حقوق کپی رایت و لوگو مجموعه را در نظر داشته باشید. با تشکر از شما مخاطب فرهیخته.