سناریوهای SRES در تغییر اقلیم به چه معنایی هستند؟ سناریوهای SRES چه مواردی را در نظر می گیرند و آینده توسط هریک چگونه دیده می شود؟ در این نوشته به سناریوهای SRES پرداخته ایم.
در چهارمين گزارش ارزیابي سالانه هيئت بين دولتي تغيير اقليم چهار سناریوي اصلي A1,B1,A2,B2 (سناریوهای SRES) با 10 زیر شاخه زیرشاخه براي هر كدام، مدل شده است. مدل ها بر حسب پيشينه وضعيت اقليمي و تناوب روندهاي مشاهداتي واسنجي شده و كارایي آن ها با بهره گيري از مدل هاي اقليم عمومي جفت شده اقيانوسی جوی در 10 سال گذشته به طور مستمر اثبات شده است. پس از انتشار چهارمين گزارش ارزیابي سالانه، توافق علمي گسترده تري در مورد ميزان قطعيت پيش بيني ها به دست آمده. اما موارد زیر همچنان بایستی مورد ارزیابی قرار گیرند.
1) مقياس و وضوح مکاني (هر سلول از شبکه در زمان حاضر بين 175 تا 400 كيلومتر طول دارد)، 2) برهم كنش بين زمين و لایه پایيني جو و بيان روابط في مابين، و 3) روند و رفتار ریز گردها در جو.
هم اكنون موارد فوق بيشتر از گذشته در نظر گرفته مي شود ولي یك نکته وجود دارد كه با وجود كاهش ميزان تبخير واقعي جهاني، مدل هاي كنوني افزایش آن را پيش بيني مي كنند.
عدم قطعيت نتایج به دست آمده از اجراي طرح هاي پيش بيني اثرات تغيير اقليم، تعيين راهبردهاي مناسب سازگاري با تغيير اقليم و كاهش گازهاي گلخانه اي را مشکل تر نموده است. سناریوهایي كه با مجموعه مدل هاي اقليم عمومي بدست آمده و ميانگين نتایج مدل ها را نشان مي دهند، پيش بيني هاي محتمل تري را داشته اند. بنابراین مقدار تغيير دما در آینده بر حسب سناریوهاي مختلف از افزایش زیاد تا ناچيز ولي با احتمال وقوع بالا پيش بيني شده و مدل ها همخواني مناسب داشته اند. در مقابل، پيش بيني بارندگي نامناسب بوده و براي یك سناریو مشخص، برخي مدل ها افزایش و برخي دیگر كاهش بارندگي را نشان داده است.
تغييرپذیري اقليم به احتمال زیاد افزایش خواهد یافت اما پيش بيني ميزان و یا زمان تغيير آسان نمي باشد. در مقایسه با اثرات تغيير عوامل اقليمي به طور جداگانه، تركيب و افزایش تغييرپذیري عوامل اقليمي موجب افزایش تناوب و شدت (منفي تر شدن) اثرات مي شود كه این اثرات براي دما در شکل زیر ارائه شده است. اگر داده هاي بيشتري در دسترس باشد، شناخت بهتري از تغييرپذیري اقليم به دست خواهد آمد. پيش بيني مي شود كه تناوب بارش حدّي در كشورها افزایش یابد و اقليم هایي با فاصله بسيار از یکدیگر همچون كشورهاي بریتانیا (5برابر) بنگلادش (3 تا 7 برابر)، بيشتر با افزایش دوره، گستره و شدت سيل مواجه شوند.
سناریوهای SRES
A1: این سناریو، جهاني به سرعت توسعه یافته همراه با برهم كنش ها و همگرایي هاي قوي بين مناطق را به تصویر مي كشد كه در آن، درآمد سرانه افراد یکنواخت تر است. جمعيت جهان در سال 2050 به اوج خواهد رسيد و پس از آن كاهش خواهد یافت و در پي آن فناوري هاي كاراتر و جدید معرفي خواهند شد. سه زیرشاخه متفاوت براي گروه A1 بر مبناي فناوري مورد استفاده در قرن 21 فرض شده است: تشدید مصرف سوخت فسيلي A1F1 – مصرف سوخت غير فسيلي A1T و مصرف سوخت فسیلی و غیر فسیلی به صورت متعادل A1B.
A2: این سناریو، جهاني متفاوت را به تصویر مي كشد كه در آن جمعيت برخي مناطق با تاكيد بر ارزش خانواده ها و رسوم خانوادگي تقویت شده و در نتيجه رشد بيشتري از سناریو A1 خواهد داشت. رشد اقتصادي سرانه متغير و پيشرفت فناوري آهسته مي باشد.
B1: وضعيت جمعيت در B1 شبيه A1 بوده با این تفاوت كه تاكيد در این سناریو بيشتر بر مصرف انرژي هاي پاک و محيط زیست است. در این سناریو تاكيدي محکم بر راه حل هاي جهاني براي پایداري زیست محيطي، اقتصادي و اجتماعي و دستيابي به تساوي حقوق بيشتر بين جوامع مي باشد.
B2: در سناریو B2 تاكيد بر ادامه رشد جمعيت و راه حل هاي منطقه اي براي پایداري اقتصادي، اجتماعي و زیست محيطي مي باشد. نرخ رشد جمعيت در این سناریو كمتر از سناریو A2 و نرخ رشد فناوري كمتر از A2 , B1 است.
