سیستم های مختلف آبیاری تحت فشار ، از جمله آبیاری بارانی و آبیاری موضعی (که استفاده از آن همزمان با رواج تولید لوله های پی وی سی شروع شد)، با بحرانی شدن وضعیت آب مورد توجه قرار گرفت. با توجه به پایین آمدن سطح تراز آب های زیرزمینی، کاهش بارش، افزایش جمعیت و به طبع آن زیاد شدن مصرف آب، استفاده از این نوع سیستم های آبیاری بیشتر مورد توجه قرار گرفت. سیستم آبیاری موضعی به ویژه برای مزارعی که شیب زیاد داشته و زمین آنها ناهموار است برای توزیع یکنواخت تر آب کاربرد بسزایی دارد. همچنین حمایت دولت از طرح اجرای سیستم های نوین آبیاری و اعطای وام و تسهیلات بلاعوض به این بخش، سبب رونق هرچه بیشتر استفاده از سیستم های آبیاری شد. از طرفی با توجه به افزایش راندمان آبیاری در این سیستم ها، درصد محصول برداشت شده نیز بیشتر می شود.
لازم به ذکر است برای طراحی و اجرای این نوع سیستم های آبیاری تحت فشار نیاز است که شخص حقیقی و یا شرکت مربوطه، مدرک طراحی و اجرای سیستم های آبیاری تحت فشار را از سازمان نظام مهندسی کشاورزی کشور دریافت کرده باشند.
داشتن مدرک طراحی و اجرای سیستم های آبیاری تحت فشار چه مزایایی دارد؟
با توجه به حمایت های دولت در سالهای اخیر، قرار گرفتن طرح های اجرای آبیاری تحت فشار به عنوان بخشی از برنامه های مدیریت منابع آب کشور، و تمایل کشاورزان به اجرای این سیستم ها (با توجه به آشنا شدن آنها با این نوع آبیاری و مشاهده نتایج مثبت آن در مزراعی که مجهز به سیستمهای نوین آبیاری یعنی آبیاری تحت فشار بوده اند) فرصت های بسیاری برای دارندگان این مدرک ایجاد شده که مشغول به کار شوند. به ویژه برای تازه فارغ التحصیلانی که می خواهند به سرعت وارد بازار کار شوند، داشتن این مدرک کمک بسزایی در تسریع جذب آنها خواهد کرد. همچنین با داشتن سابقه کاری مرتبط پس از دریافت این مدرک، شخص قادر به تاسیس شرکت در راستای طراحی و اجرای سیستم های آبیاری تحت فشار خواهد بود. این مدرک همچنین برای رتبه بندی شرکت ها نیز مورد استفاده قرار میگیرد.
چگونه می توان مدرک طراحی و اجرای سیستم های آبیاری تحت فشار را دریافت نمود؟
برای دریافت مدرک طراحی و اجرای آبیاری تحت فشار ، نیاز به کسب حداقل نمره قبولی در دو آزمون طراحی سیستم های آبیاری تحت فشار و آزمون اجرای سیستم های آبیاری تحت فشار است. در ادامه به شرح این آزمون و مواد امتحانی آن پرداخته می شود.
در گذشته آزمون آبیاری تحت فشار از طریق معاونت آب و خاک برگزار می شد، اما در سال های اخیر از طرف سازمان نظام مهندسی کشاورزی، برگزار می شود. پذیرفته شدگان این آزمون ها مدرک طراحی، اجرا و نظارت آبیاری تحت فشار را دریافت می کنند. شخص دارای مدرک بر اساس میزان تجربه و سابقه کاری خود در این حوزه می تواند در سمت مهندس طراح، مسئول اجرا و یا مهندس ناظر در پروژه های آبیاری فعالیت نماید. دریافت مدرک طراحی و اجرای سیستم های آبیاری تحت فشار، مستلزم قبولی در هردو آزمون طراحی و اجرا است. آزمون طراحی شامل دو بخش اصلی است.
بخش اول: بخش طراحی شامل دروس:
اصول طراحی سیستمهای آبیاری بارانی و موضعی،
(فقط و فقط این بخش از آزمون، جزوه باز میباشد و شما میتوانید هر نوع کتاب و جزوه و نمونه سوالی که احتمال میدهید که مطالبی از آن در آزمون وجود داشته باشد را با خود به همراه داشته باشید. ذکر این نکته خالی از لطف نیست که برخی از سوال های آزمون سال های گذشته در برخی موارد عینا تکرار میشود. مطالب ارائه شده در این آزمون شامل محاسبه نیاز آبی در هر دو روش بارانی و موضعی و محاسبه گزاره های هیدورولیکی مربوط به لوله های آبیاری تحت فشار و تعیین جهت درست طراحی لوله های اصلی و لترالها در شرایط مختلف میباشد. همچنین استفاده از کاتالوگ در آزمون طراحی سیستم های آبیاری، ضروری و اثربخش میباشد که به همراه داشتن آن، موجب تسریع در حل برخی مسائل میشود و همچنین برای انتخاب آبپاش و پمپ و یا لوازم ایستگاه های پمپاژ مناسب با توجه به سوالات ارائه شده در آزمون کاربرد دارد و نقش به سزایی در کسب آسان نمره در بخش طراحی سیستم های آبیاری تحت فشار خواهد داشت.)
کیفیت آب در آبیاری تحت فشار،
(سوالات این بخش هم از نوع تشریحی و هم از نوع حل مسئله میباشد و برای موفقیت در آن بایستی علاوه بر احاطه بر ترکیبات شیمیایی موجود در آب، فرمول مربوط به شوری و سدیمیت و همچنین سرعت ته نشینی ذرات را احاطه کامل داشته باشید.)
برق و ایستگاه پمپاژ سیستمهای آبیاری تحت فشار.
(سوالات این بخش مسائلی از قبیل برق پمپ و نوع سیم و قطر سیم و ولتاژ مورد نیاز و ابعاد فونداسیون ایستگاه پمپاژ میباشد.)
بخش دوم: بخش اجرا شامل دروس:
اجرای سیستمهای آبیاری تحت فشار،
(اکثر سوالات این بخش مربوط به لوازم مورد استفاده در انواع روشهای سیستمهای آبیاری مخصوصا روشهای ویلموو، کلاسیک نیمه ثابت و موضعی می باشد که با احاطه به نوع و اسامی و سایز تجهیزات مورد استفاده در این روشها قادر به حل آسان سوالات این بخش خواهید بود.)
مواد شناسی و کنترل کیفیت لوازم و تجهیزات آبیاری،
(این بخش از آزمون شامل موارد مربوط به استانداردها و خواص مکانیکی و نحوه جوش لوله پلی اتیلن میباشد که هر دو نوع سوالات تشریحی و حل مسئله را دربردارد.)
مدیریت پیمان و امور قراردادها.
(آگاهی از قوانین مربوط به امور پیمان در مسائل فنی و حقوقی قراردادها از ملزومات مهندسان طراحی و اجرای سیستم های آبیاری تحت فشار میباشد.)
روند برگزاری آزمون
روند برگزاری آزمون تقریبا هرسال مشابه بوده و به صورت برنامه زمانبندی زیر است:
منابع آزمون طراحی و اجرای سیستم های آبیاری تحت فشار چیست؟
سازمان های نظام مهندسی کشاورزی استان ها هرساله دوره های مربوط به طراحی و اجرای سیستم های آبیاری تحت فشار را برگزار می کنند. به دلیل حجم زیاد مطالب، این دوره های فشرده معمولا حدود 10 روز (کمتر یا بیشتر بسته به برنامه زمان بندی سازمان نظام مهندسی هر استان) به طول می انجامد. منابع آزمون طراحی و اجرای سیستم های آبیاری تحت فشار توسط گروه آبیاری زهکشی انجمن تخصصی مهندسی علوم آب تهیه گشته و به زودی در اختیار مهندسین قرار خواهد گرفت.