در عصر حاضر ما دو نوع مدل داده مکانی داریم که بهش اشاره کردید.
مدل داده وکتوری با Vector Data Model
مدل داده رستری یا Raster Data Model
مدل های داده دیگه ای هم در GIS وجود دارند که در حقیقت زیر مجموعه دو دسته بالا هستند و ذاتا چیزی غیر از یکی از این دو نوع مدل داده نیستند.

تفاوت این دو نوع مدل داده در نحوه ذخیره سازی اونها بر روی کامپیوتر هاست و این تفاوت باعث بوجود اومدن خصوصیات متفاوتی هم برای اون ها میشه.
به عنوان مثال :

فرض کنید قراره شما یک خط رو که یک داده مکانی هست در کامپیوتر ذخیره کنید. دو راه برای شما وجود داره.
راه اول این هست که دو نقطه دارای مختصات از اون خط رو داشته باشید و معادله خط رو برای اون خط تشکیل بدید و اون معادله رو در کامپیوتر ذخیره کنید. بنابر این هرجا که لازم شد در هنگام بازیابی اطلاعات، کامپیوتر از طریق معادله، اون خط رو برای شما ترسیم می کنه.
و اما راه دوم :
راه دوم برای ذخیره کردن یک خط که یک داده مکانیه اینه که آرایه ای دو بعدی (مثلا یک ماتریس یا شبکه) رو در حافظه کامپیوتر تشکیل بدیم و برای درایه هایی (سلول هایی) از اون ماتریس که خط ما از اون سلول ها عبور می کنه مقداری قراردادی رو ذخیره کنیم. مثلا سلول هایی که خط ما به نحوی با اونها برخورد دارند دارای مقدار 10 و سلول هایی که خط ما با اون ها برخورد ندارند دارای مقدار 5 باشه. و در هر زمان هم که نیاز شد کامپیوتر برای بازیابی اطلاعات ما کافیه که کل اون ماتریس رو برای ما Load کنه.

جالبه که بدونیم وکتور به معنی بردار هست و مدل داده وکتوری در حقیقت یعنی مدل داده ای که میشه برای هر نقطه از اون یک بردار مکان (برداری که ابتدای اون مرکز مختصات و انتهای اون نقطه مورد نظر است) مشخص کرد و این تنها در صورتی امکان پذیر هست که معادله خط یا معادله ترسیم برای اون داده موجود باشه !

تفاوت در نحوه ذخیره سازی و بازیابی این دو مدل داده مکانی باعث شده تا خصوصیات اونها هم متفاوت بشه. مثلا شما در نرم افزارهای وکتوری (Vector Base) مثل AutoCAD یا Max ترسیماتتون به نحوی هستند که با Zoom کردن و بزرگنمایی کیفیت تصویر شما تغییری نمی کنه چرا که کامپیوتر معادله ترسیم رو داره و دائما در حال Refresh کردن اون هست. اما در نرم افزارهای رستری (Raster Base) مثل Paint یا Photoshop اگر شما بزرگنمایی روی یک داده رو انجام بدید بدلیل اینکه سلول های ماتریس ذخیره کننده اطلاعات در حال بزرگ شدن هستند، از منظر ما کیفیت تصویر افت پیدا می کنه.

حالا آیا رسترها (Raster) بهتر هستند یا وکتورها (Vector) !؟ 
در جواب باید گفت هر کدام برای کاربرد خاصی مفید هستند و نمی تونند جای همدیگر رو پر کنند. بنابر این برای جواب به اینکه هر کدام از این ها در کدام قسمت از GIS در نرم افزار ArcGIS کاربرد دارند نمی توان جواب مشخصی داد. بستگی به کاربرد ما و پروژه ما داره. اما معمولا عوارض خطی (Polyline)، نقطه ای (Point) و چندضلعی (Polygon) رو در حالت وکتوری (Shapefile) و ارتفاعات و برخی موارد دیگر رو در حالت رستری بکار می برند معمولا .