معيار Wilcox جهت طبقه‌بندي آب از نظر مصرف در بخش کشاورزي
در اين معيار، شوري با پارامتر هدايت الکتريکي (EC) و سديم با پارامتر نسبت جذب سديم (SAR) سنجيده مي‌شود. جهت ارزيابي وضعيت کيفي از لحاظ کشاورزي در اين معيار از نمودار ويل کاکس استفاده مي‌شود. در اين نمودار محور افقي به ميزان هدايت الکتريکي آب (بر حسب ميکرومهوس بر سانتيمتر) و محور عمودي به نسبت جذبي سديم (SAR) اختصاص دارد. نمودار ويل کاکس به 16 رده تقسيم مي‌گردد که آب‌هاي رده C1S1 بهترين و آب‌هاي ردهC4S4 بدترين آب براي استفاده آبياري مي‌باشند.
در طبقه‌بندي ارائه شده، ميزان هدايت الکتريکي به چهار گروه تقسيم شده است: (جدول 1)
- آب‌هايي که داراي درجه شوري کم بوده و ميزان هدايت الکتريکي آنها در 25 درجه سانتيگراد برابر با 250-100 ميکرومهوس بر سانتيمتر مي‌باشد و معمولاً از نظر املاح براي کشاورزي مضر نمي‌باشد (گروهC1).
- آب‌هايي که داراي درجه شوري متوسط بوده و ميزان هدايت الکتريکي آنها در 25 درجه سانتيگراد برابر با 700-250 ميکرومهوس بر سانتيمتر مي‌باشد و نسبتاً براي آبياري خوب مي‌باشند (گروه C2).
- آب‌هايي که داراي درجه شوري زياد بوده و ميزان هدايت الکتريکي آنها در 25 درجه سانتيگراد برابر با 2250-700 ميکرومهوس بر سانتيمتر مي‌باشد و اين نوع آب براي گياهان محدوديت داشته و مقدار مقاومت گياه در مقابل شوري بايستي مورد توجه قرارگيرد. از اين آب مي‌توان براي آبياري گياهان مقاوم به شوري استفاده نمود. (گروه C3).
- آب‌هايي که داراي درجه شوري زياد بوده و ميزان هدايت الکتريکي آنها در 25 درجه سانتيگراد بيش از 2250 ميکرومهوس بر سانتيمتر مي‌باشد و اين نوع آب براي کشاورزي مناسب نمي‌باشند. از اين نوع آب‌ها مي‌توان در موارد استثنايي و با ايجاد شرايط مساعد به طور مطلوب براي گياه مصرف نمود (گروه C4).
با توجه به اينکه سديم بر روي ريشه گياهان تجمع مي‌يابد و باعث جلوگيري از جذب و تنفس ريشه مي‌گردد، در اين طبقه‌بندي اثر جذب سديم نيز در نظر گرفته شده است. در واقع سديم عنصري يک ظرفيتي و قليايي بوده که به مقدار فراوان در آب و خاک يافت مي‌شود. تمام نمک‌هاي سديم در آب محلول بوده و با عناصر کلسيم و منيزيم ترکيب مي‌شود. مقدار زياد غلظت سديم در آب‌هاي زراعي اثرات زيادي در شرايط فيزيکي و شيميايي خاک دارد و سبب چسبندگي ذرات خاک به يکديگر مي‌شود. در نتيجه قليايت، نفوذ آب در خاک کمتر شده و عمل شستشوي خاک انجام نمي‌شود و در نتيجه ميزان قليايت خاک افزايش يافته و باعث آسيب رساندن به ريشه گياهان مي‌شود.
جهت اصلاح آبي که داراي سديم زياد است مي‌توان از نمک‌هاي کلسيم و منيزيم استفاده نمود و مقداري از سولفات () آن را به خاک يا آب اضافه نمود.
آب‌هاي سنگين، زمين قليايي را نرم و آب‌هاي سبک زمين قليايي را سخت مي‌کنند. آزمايشات نشان داده که در خاک‌هاي اسيدي مقدار سديم قابل جذب کمتر از خاک‌هاي قليايي مي‌باشد. با توجه به اينکه در طبقه‌بندي ويل کاکس از نسبت جذب سديم () استفاده مي‌شود، رابطه آن را مي‌توان به صورت زير ارائه نمود:
همچنين کيفيت و رده آب بر اساس نمودار ويل کاکس را مي‌توان به صورت جدول 2 ارائه نمود. شكل 1 نمونه‌اي از يك دياگرام ويلكاكس را نشان مي‌دهد.
جدول 1- رده‌بندي آب جهت مصارف کشاورزي با استفاده از دياگرام ويل‌کاکس
| طبقه | حدود S.A.R | طبقه | حدود EC |
| عالي S1 | 10-0 | عالي C1 | 250-0 |
| خوب S2 | 18-10 | خوب C2 | 750-250 |
| متوسط S3 | 26-18 | متوسط C3 | 2250-750 |
| نا مناسب S4 | 32-26 | نا مناسب C4 | 5000-2250 |
جدول 2- کيفيت و رده آب بر اساس طبقه‌بندي ويل کاکس
| رديف | رده آب | نوع کيفيت براي کشاورزي |
| 1 | C1-S1 | شيرين، براي کشاورزي کاملاً بي ضرر |
| 2 | C2-S1 , C2-S2 , C1-S2 | کمي شور، براي کشاورزي تقريباً مناسب |
| 3 | C3-S1 , C3-S2 , C3-S3 ,C2-S3 , C1-S3 | شور، براي کشاورزي با تمهيداتي مناسب |
| 4 | C4-S1 , C4-S2 , C4-S4 ,C3-S4 , C2-S4 , C1-S4 | خيلي شور، براي کشاورزي مضر |
شکل 1- نمودار ويلکوکس