آب های فسیلی از آلاینده های دنیای مدرن در امان نیستد

آب های فسیلی همواره به عنوان یکی از منابع ایمن بشر یاد شده است که بشر می تواند در آینده و در شرایط بسیار بحرانی از آن ها استفاده نماید. حال با بررسی هایی که انجام شده و در ژورنال Nature چاپ شده و مقیاس جهانی دارد، مشخص شده است که فعالیت های مدرن بشری آب های زیرزمینی ژرف یا آب های فسیلی را نیز آلوده کرده است.

آب های فسیلی

در چاه های عمیق گاها آب هایی پیدا می شود که از نظر برخی از شرایط کیفیت و دما بسیار متفاوت تر از آب هایی است که در عمق های کم تر پیدا می شوند. این آب ها ممکن است آب های فسیلی یا ژرف باشند که حداقل 12000 سال عمر دارند.

در شکل زیر تخمینی که محققین به آن دست یافته اند نشان می دهد که در حدود عمق های 1000 متری اگر به آبی دسترسی پیدا کنیم حتما از آب های فسیلی یا ژرف است.

آب های زیرزمینی که در عمق زمین بیش از 12000 سال جا خوش کرده است به طور شگفت آوری به آلودگی های مدرن از فعالیت های انسانی حساس و آسیب پذیر است. دانشمندان قبلا چنین تصور می کردند که آب های عمیق یا ژرف به طور عمده از آلاینده های سطح زمین ایمن هستند.

آبهای زیرزمینی، تشنگی میلیاردها نفر در سراسر جهان را برطرف می کنند و تقریبا 40 درصد آب مورد استفاده در کشاورزی را تشکیل می دهند. آب نفوذ یافته از سطح به زیرزمینی توسط آبیاری ها می تواند آلاینده ها مانند سموم دفع آفات و نمک را به سفره آب زیرزمینی سوق دهد.

Jasechko و همکارانش آب آبیاری از 6455 چاه آب در سراسر جهان آزمایش کردند. هدف آن ها استفاده از کربن برای شناسایی میزان آب های عمیق موجود در آب های زیرزمینی با عمر بیش از 12000 سال بود. مطالعات قبلی به سن متوسط آب به جای سن عناصر در آن توجه داشت.

در حالی که C یا کربن در هیچ یک از اشکال H2O وجود ندارد، می تواند به منظور بررسی کمی و عمر آب های زیرزمینی با بررسی کربن محلول در آب استفاده شود. اتم های کربن به اشکال پایدار و ناپایدار به آب زیرزمینی نفوذ پیدا می کنند. پس از حدود 12000 سال، تنها ایزوتوپ های پایدار کربن باقی می مانند. محققان در مقایسه با فراوانی نسبی این ایزوتوپ های کربن در چاه های مختلف، نتیجه گرفتند بیش از نیمی از چاه هایی که عمق بیش از 250 متر دارند عمدتا آب های زیرزمینی حداقل 12000 ساله را تشکیل می دهند. در سراسر جهان، محققان تخمین می زنند که آب های پایه فسیلی، در حدود 42 تا 85 درصد آب در قسمت های کویری از پوسته زمین قرار دارند.

در بررسی دیگری، محققان به دنبال آلودگی آب های فسیلی توسط آلاینده های مدرن بودند. آنها دریافتند که حدود نیمی از چاه هایی که عمدتا شامل آب های زیرزمینی فسیلی هستند دارای آثار تریتیوم بالا بوده و ایزوتوپ هیدروژن رادیواکتیو در آزمایشات بمب هسته ای گسترش یافته است که در غلظت بسیار بالایی خطرناک است. در حالی که سطوح تریتیوم موجود بالا نیست، اما حضور آن نشان می دهد که حداقل برخی از آلودگی های آب های زیرزمینی در چاه ها در آمریکا بعد از آزمایشات هسته ای دهه 1950 و بعد از آن هستند. محققان می گویند که این آب نسبتا جوان ممکن است علاوه بر تریتیوم آلاینده های دیگر را نیز داشته باشد.

Jasechko می گوید که هنوز مشخص نیست آب های زیرزمینی جدید به آب های فسیلی یا ژرف وارد نشده است یا نه. اما آب های قدیمی و جوان می توانند درون یک آبخوان با هم مخلوط شوند و در واقع ساخت و استفاده از چاه ها می توانند ترکیبات آب و کیفیت آب را به هم بزنند.

در چاه های عمیق گاها آب هایی پیدا می شود که از نظر برخی از شرایط کیفیت و دما بسیار متفاوت تر از آب هایی است که در عمق های کم تر پیدا می شود. این آب ها ممکن است آب های فسیلی یا ژرف باشند که حداقل 12000 سال عمر دارند.

S. Jasechko. Global aquifers dominated by fossil groundwaters but wells vulnerable to modern contamination. Nature Geoscience. Published online April 25, 2017. doi: 10.1038/ngeo2943.