به خارج شدت طبیعی یا مصنوعی آب مازاد از خاک زهکشی گفته می شود. معمولاً در کشاورزی، زهکشی مصنوعی با اجرای عملیات زهکشی در شرایطی برای سرعت بخشیدن به فرآیند خروج آب اضافی از عمق خاک کشاورزی انجام می شود که خروج طبیعی آب مختل با کند شده و از این رو کشت و رشد گیاه با مشکل رو به رو می شود. این بخشی از جزوه مهندسی زهکشی می باشد که یکی از دروس مهم و اساسی در رشته مهندسی آب می باشد که به بررسی مفاهیم و اصول زهکشی می پردازد. تمرکز جزوه مهندسی زهکشی بر ارائه سر فصل هایی از درس زهکشی مهندسی است که ارائه آنها در دوره های کارشناسی ارشد و دکترای مرتبط با مهندسی آب ضرورت دارد.
دو هدف کلی زهکشی دارد:
- احیاء اراضی ماندابی غیرقابل استفاده برای کشاورزی و مهیا کردن آنها برای زراعت، این نوع زهکشی به منظور توسعه افقی صورت می گیرد؛
- بهبود وضعیت کشاورزی خاک های کشاورزی موجود به منظور رسیدن به شرایط مطلوب تر (تهویه و درجه حرارت مناسب تر، شوری کمتر و …) برای رشد گیاهان زراعی، این نوع زهکشی به منظور عمودی صورت می گیرد
هر چند امروزه در برخی از کشورهای با تراکم بالای جمعیتی زهکشی به منظور توسعه افقی رواج دارد، اما در کشورهای پیشرفته عملیات های زهکشی معمولاً به منظور توسعه عمودی انجام می گیرد.
جزوه مهندسی زهکشی در دانشگاه ارومیه توسط استاد عسگرزاده گرداوری شده است که برای اولین بار توسط انجمن تخصصی مهندسی علوم آب با کیفیت بالا اسکن شده و به این صورت تهیه شده است. سرفصل های جزوه مهندسی زهکشی به شرح زیر می باشد:
