سازمان هاي حوضه آبريز معمولا و نه هميشه، نهادهاي قانوني رسمي مي باشند. در برخي موارد نهادهايي با درجه رسميت كمتر نيز كارايي دارند. فارغ از اين موضوع، سازمان هاي حوضه آبريز مي بايست جزء سازمان هاي عمومي باشند چرا كه مديريت منابع آب يك موضوع حاكميتي است. عليرغم اينكه سازمان هاي رسمي حوضه آبريز، جزيي از بخش عمومي مي باشند، براي اينكه مديريت آب به طور مؤثر صورت پذيرد، گستره وسيعي از دست اندركاران، گروه هاي جامعه محلي، بخش هاي اقتصادي، سازمان هاي غير دولتي و شركت هاي خصوصي مي بايست درگير در كار باشند.
نقش هاي سازمان هاي حوضه آبريز
تعهدات
در اصل، سازمان هاي حوضه آبریز، سازمان هاي چتري شكل براي مديريت حوضه هستند. وظيفه آنها استقرار سياست ها و رهبري مسائل آبي در گسترده حوضه مي باشد. اين مسأله به معني حفظ هيئت موسس و تصميم گيرندگان در تمام بخش ها، در تمام سطوح، هم در بخش عمومي و هم در بخش خصوصي و آگاهي دادن كامل و درگير نمودن آنان مي باشد.
سازمان هاي حوضه آبريز مي توانند به اشكال مختلفي باشند: تصميم گيرنده قانوني و يا گروه هاي توصيه كننده و يا مشورتي، گروه هاي مديريتي، نهادهاي توسعه اي و گروه هاي تنظيم كننده مقررات. اين سازمان ها به طور متناوب با ساير ادارات حكومتي و گروه هاي اجرايي كار ميكنند. مسئوليت هاي مديريت آب، تنظيم آب و تهيه خدمات آب بايد به ادارات مختلف واگذار شود. اين امر جهت ساده و مؤثر كردن بهره برداري ها و يا اطمينان از پاسخگويي مؤثر مي باشد.
سازمان هاي حوضه آبريز كه معمولاً بر طبق وظايف و اختيارات خاص عمل مي كنند، معمولاً در سطوح بالا بوسيله حكومت مركزي و مطابق با اهداف و سياست هاي حكومت تعيين مي شوند. تعهدات به مقدار بسيار زيادي به دلايل ابتدايي تأسيس حوضه آبريز مربوط مي شود و منعكس كننده موضوعات بحراني (اساسي) در حوضه آبريز مي باشد. نكته مهم آن است كه حدود مرزهاي تعهدات (بوسيله قانون براي سازمان هاي رسمي) و خطوط گزارش دهي، مشخص مي شوند. همچنين مي بايست معين شود چه كسي قوانين را براي تصميم گيري ها و مشاركت تعريف ميكند.
وظايف اصلي و محوري
عليرغم اينكه سازمان هاي حوضه آبريز وظايف زيادي دارند، آنها مايلند كه روي سه حيطه كاري عهده دار مسئوليت باشند:
- پايش، بازرسي، هماهنگي و نظمدهي
- برنامهريزي و تأمين اعتبار
- توسعه و مديريت
ارزيابي جامع مديريت آب در كشاورزي به همراه مشاركت جهاني در زمينه آب و شبكه بين المللي سازمان هاي حوضه آبريز، ليستي از وظايف اصلي در مديريت به هم پيوسته منابع آب در حوضه آبريز در اين سه ناحيه ترسيم كرده است. بسته به اهدافي كه سازمان حوضه بر اساس آن تشكيل شده است و تنظيمات مربوط به مديريت ممكن است برخي يا تمام اين وظائف پوشش داده شود. سازمان هاي حوضه آبريز در انجام اين وظايف درموضوعات بحراني از منظر مديريت به هم پيوسته منابع آب، مي بايست انعطاف پذير بوده و در تمام سطوح مشاركت مدارانه كار كنند.
كميسيون منابع آب چانگ جيانگ، چين: مأموريت و عملكردها
كميسيون منابع آب چانگ جيانگ (يانگ تسه) قدرت اول حوضه رودخانه است كه بوسيله وزارت منابع آب چين به عنوان مسئول مديريت آب در حوضه آبريز رودخانه يانگ تسه و ساير حوضه آبريز هاي رودخانه در جنوب غربي معرفي شده است. كميسيون مذكور بيش از پنجاه سال مسئوليت مديريت حوضه آبريز، برنامه ريزي جامعه حوضه آبريز و تدوين برنامه كلان حوضه آبريز رودخانه يانگ تسه را بر عهده داشته است.
به دنبال يك دوره توسعه وسيع زيرساخت ها، تنظيم و توسعه يانگ تسه وارد يك مرحله جديد شده است. در مواجهه با وظايف جديد و چالش ها، وزارت منابع آب چين در حال تمايل پيدا كردن به رهيافت هاي ابتكاري است كه «اطمينان از كيفيت مطلوب يانگ تسه و ارتقاء هماهنگي بين انسانها و رودخانه» را ضمانت مي كند. در چارچوب اين ابتكار، پيمان مي بندد كه بازگو كننده صدا و پيشكار يانگ تسه بوده و سلامت يانگ تسه را براي نسل هاي آينده جاوداني كند.
مأموريت و عملكردهاي كميسيون منابع آب چانگ جيانگ عبارتند از:
- سازماندهي و نظارت عاليه براي اجرايي شدن قانون آب و ساير قوانين مربوطه
- عمل كردن به وظايف مديريت آب همانطور كه در قانون آب تصريح شده است و وزارت منابع آب چين آنرا تعويض كرده است.
- تهيه برنامه كلي حوضه آبريز و برنامه هاي با موضوع خاص و نظارت بر اجراي آنها
- گسترش كارهاي تداركاتي و بازنگري فني پروژه هاي طراحي شده
- مديريت يكپارچه منابع آب در حوضه آبريز
- راهنمايي، هماهنگي و نظارت عاليه براي فعاليت هاي مرتبط با كنترل سيل و خشكسالي در حوضه آبريز
- حفاظت از منابع آب حوضه آبريز
- احداث و مديريت پروژه هاي توسعه اي تأمين اعتبار شده از سوي دولت مركزي
- مديريت برداشت شن و ماسه از بستر رودخانه شامل نظارت عاليه، هماهنگي و راهنمايي
- سازماندهي عمليات حفاظت خاك در محدودههاي اولويت دار، شامل كنترل خسارات خاك، پايش مستمر و پويا، نظارت عاليه و راهنمايي
- بهره برداري و مديريت تأسيسات آبي متعلق به دولت
