سازمان ملل در گزارش سوم توسعه آب جهانی در سال 2009 به تعریف چارچوب مفهومی حکمرانی آب پرداخته است. UNWater متولی بخش بررسی، مدیریت، ارائه کمک های بین المللی، فعالیت های آماری، راهنمایی سیاستگذاران حکمرانی آب در سراسر جهان است. در این نوشته به درک نظام جهانی حکمرانی آب پرداخته شده است.
موضوع درک عوامل موثر بر چرخه آب و مديريت آب موضوعي است كه در دو دهه گذشته بسيار مورد توجه محافل بين المللي بوده و جمع بندی ها بر اين توافق قرار گرفته كه سيستم های اجتماعي و سازوكارهايي كه بر چرخه آب تأثير دارند فراتر از مديريت آب هستند و موضوع بحران آب بايد در چارچوب نهادها و سيستم های اجتماعي مورد بررسي قرار بگيرد كه به اين سيستم ها « نظام حکمرانی آب» مي گويند. خود نظام حکمرانی آب زير مجموعه ای از نظام حكمراني كل كشور است. سازمان ملل، در گزارش سوم توسعه آب جهاني (۲۰۰۹)، بخش مهمي را به تعريف چارچوب مفهومي اختصاص داده كه برای بيان حکمرانی آب مشخص شده است.
اين چارچوب مفهومي دو بخش دارد. يك بخش سورمه ای دارد كه در پايين و مستطيل شكل است. مستطيل سورمه ای فشارها بر منابع آب، مديريت ساير بخش ها، پيامد فشارها بر شرايط منابع آب، مديريت آب، انواع بهره برداری از منابع آب و نتايج آن بر حيات و معيشت جامعه را نشان مي دهد. در مستطيل نارنجي رنگ انواع فشارهای وارده بر منابع آب را فهرست شده است: كمبود مالي، استحصال بيش بي رويه آب، آلودگي، شهرنشيني، كاربری اراضي، مصرف آب و تغييرات آب و هوايي. اين مستطيل بر وضعيت انواع منابع آب (مستطيل زرد سمت چپ) از طريق بردار نارنجي رنگ تاثير دارد. وضعيت منابع آب از طريق بردار سفيد رنگ بر انواع بهره برداری از منابع آب (مستطيل زرد سمت راست) تاثير دارد. مولفه مديريت آب بصورت مستطيل آبي كمرنگ ريز بردار سفيد رنگ قرار دارد. انواع بهره برداری از منابع آب برای جامعه ارمغان حيات و معيشت (مستطيل سبز رنگ) را بدنبال دارد. وضعيت حيات و معيشت بر مولفه مهم انتخاب ها در پاسخ به شرايط (بيضي سورمه ای سمت راست) در بيرون از مستطيل سرمه ای تاثير مي گذارد. تاثيرات بالای مستطيل بزرگ سورمه ای كه بصورت دست تصوير شده است، محيط پيراموني فرابخشي آب را مشخص مي كند كه مولفه هايي هم درون خود دارد و توجه به آنها در درک مفهومي كليت نظام حكمراني آب و تفاوت آن با مديريت آب بسيار اهميت دارد.
در بخش بالای اين تصوير سه تصوير نمادين آدم ديده مي شود كه هر كدام نماينده يكي از اركان حكمراني آب هستند. كنشگر سياسي در وسط، فعال اجتماعي سمت چپ و سمت راست هم كنشگر بخش خصوصي است. در قسمت كف دست شكل بيضي رنگ آبي (پررنگ تراز آبي زمينه) است. اين قسمت مربوط به اتخاذ سياست ها، تخصيص منابع و تصميمات عملياتي و سياسي است كه بر بيضي سورمه ای رنگ چپ اثر مي گذارد كه آن پيشران های تغيير هستند. نمونه پيش ران ها عبارتند از رشد جمعيت، تغيير اقليم، سبك زندگي، الگوهای توليد و مصرف و امكانات مالي. سياست ها خود تحت تاثير انتخاب ها در پاسخ به شرايط هستند كه با شكل بيضي سورمه ای سمت راست مشخص شده است.
يكي از مهمترين كنشگران، سياستمداران هستند كه در حوزه سياستي خود در مورد امنيت غذايي، سلامت، توسعه اقتصادی، ايجاد اشتغال و … تصميمات آنها بر بخش آب اثرگذار است. مجموعه كنشگران از طريق سياست ها و جهت گيری هايي كه اتخاذ مي كنند بر محرک ها يا پيش رانها تاثير مي گذارند.
