مفهوم ردپای آب معادل از واژه انگليسي Water Footprint به كار گرفته شده است. ايـن اصطلاح در حقيقت الهام گرفته از مفاهيم متنـاظر و مـشابه در علـوم زيـست محيطـي، صنعتي و ساير علوم مرتبط مي باشد. به طور كلي ريشه واژه Footprint به عنوان يك معيار کمی، براي نشان دادن مقدار مصرف از منابع طبيعي توسط انـسان بـه كـار گرفته مي شود.

محاسبه دقيق آب مجازي و ردپای آب محصولات كشاورزي، كالاهاي صنعتي و حتي خدمات، با توجه به نوع و زمان توليد، مي تواند ساده تا بسيار پيچيده باشد. چنانچه فرايند توليد و عرضه به بازار طولاني باشد، و يا اينكه محصول نهايي از تركيب چندين جزء كوچكتر به دست آيد، درآن صورت محاسبه دقيق آب مجازي به مراتب سخت تر خواهد شد. البته به طور معمول محاسبه آب مجازي توليدات غير تركيبي، به ويژه محصولات كشاورزي نسبت به ساير توليدات ساده تر است.

براي محاسبه آب مجازي محصولات تركيبي ميتوان آب مجازي هر جزء از محصول را به صورت جداگانه محاسبه و در نهايت به نسبت هر جزء در تركيب نهايي، آب مجازي را به دست آورد. در اين فصل، اصول اوليه محاسبات آب مجازي و آبرانه ارايه شده است. با در نظر گرفتن اصول كلي، مي توان آب مجازي محصولات تركيبي را نيز به دست آورد. شايان ذكر است كه روش هاي ارايه شده در اين فصل با توجه به ديدگاه هاي مختلف قابل تغيير بوده و موارد مطرح شده صرفاً جهت آشنايي اوليه با روشهاي محاسبه آب مجازي و ردپای آب (آبرانه) مي باشد.

حتما بخوانید  آب مجازی چیست؟

ردپای آب

محاسبه ردپای آب يك كشور

ردپای آب يك كشور، عبارت از مجموع حجم آب مصرف شده به صورت مستقيم يا غير مستقيم توسط ساكنان آن كشور براي شرب، بهداشت، توليد محصولات، ارايه خدمات و غيره طي مدت معين (مثلاً يك سال) مي باشد. آبرانه يك كشور از دو جزء ردپای آب داخلي و ردپای آب خارجي تشکیل شده است.

ردپای آب داخلي شامل مصرف منابع آب داخلي يك كشور، براي توليد محصولات و خدمات مورد نياز ساكنان همان كشور مي باشد و مقدار آن برابر است با مجموع حجم آب مصرف شده از منابع آب داخلي، منهاي حجم آب مجازي صادر شده به خارج از كشور.

ردپای آب خارجي يك كشور عبارت است از حجم آب مصرف شده براي توليد كالا و ارايه خدمات در كشور مبدأ، و استفاده از آن محصولات يا خدمات در كشور مقصد طي فرايند صادرات و واردات بوده و مقدار آن معادل حجم آب مجازي وارد شده به كشور منهاي حجم آب مجازي صادر شده به ساير كشورها است.

ردپای آب داخلي و ردپای آب خارجي شامل استفاده از آب آبي (آب هاي سطحي و زيرزميني) و استفاده از آب سبز (رطوبت ذخيره شده در خاك) است.

ردپای آب

موازنه ردپای آب و آب مجازی یک كشور

بررسي كل آب مجازي وارداتي و صادراتي براي درك و شناخت موازنه جريان آب مجازي يك كشور در يك دوره زماني، اهميت فراواني دارد. موازنه مثبت نشان دهنده ورود آب مجازي به آن كشور و موازنه منفي، بيانگر صدور آب مجازي از آن كشور خواهد بود. مراحل مختلف محاسبه جريان آب مجازي ورودي و خروجي به صورت شماتيك در شكل زیر نشان داده شده است.

حتما بخوانید  مدیریت یکپارچه آب شهری

ردپای آب

 

الهه گودرزی
نظر خود را بنویسید:
ثبت دیدگاه
دیدگاه های کاربران
هنوز هیچ دیدگاهی برای این مطلب ثبت نشده است

لطفا صبر کنید