پروژه های سدسازی

بسیاری از متخصصین معتقند که در ایران احداث سد مناسب نیست. در حال حاضر حدود 1330 سد درحال بهره برداری و مطالعه در کشور وجود دارد. بسیاری از این پروژه های سدسازی تعادل زیست محیطی و چرخه آبی را برهم زده اند. این مطلب با 3 سدی که ساخته شده اند اما دردی درمان نکرده اند که هیچ، بر دردهای آبی کشور ما افزوده اند آشنا خواهیم شد.

پروژه های سدسازی
سد سیمره

سد سیمره

یکی از سدهایی که از زمان ساخت با هزار درگیری و مشکل همراه بود، سد سیمره برای تولید برق و ذخیره آب بود. این سد در شهرستان بدره استان ایلام قرار دارد و با حداقل 1/000/000/000/000 تومان هزینه، احداث شد اما اعتبار نهایی آن به حدود ۱٫۸ هزارد میلیارد تومان رسید. سد سیمره یکی از بزرگترین پروژه های سدسازی در استان ایلام بود که احداث آن ۱۸ سال طول کشید و نهایتا در سال ۹۰ به بهره برداری رسید. با آبگیری این سد محوطه باستانی وسیعی در پشت این سد به زیر آب رفت و بخش مهمی از اقتصاد منطقه را مختل کرد. ضمن اینکه بهره برداری و به پایان رسیدن این سد به دلیل طولانی بودن زمانش جغرافیای کشاورزی و اشتغال را هم برهم زده بود و بخشی از کشاورزان یا حاضر نبودند بر سر زمین های خود بازگردند یا دیگر زمینی وجود نداشت که بر سر آن بازگردند؛ زیرا بخش مهمی از زمین ها زیر آب رفته بود. نقل شده که در زمان آبگیری سد بیش از ۱۰ هزار ماهی به دلیل آبگیری زود هنگام و نبود اکسیژن در آب تلف شدند و تا مدت ها آب دریاچه پشت سد سیمره کدر و تیره رنگ با بوی نامطبوع بود.

حتما بخوانید  موارد جهانی بازبینی در مدیریت و تخصیص آب
پروژه های سدسازی
سد گتوند

سد گتوند علیا

سد گتوند نیز یکی از بزرگ ترین پروژه های سدسازی ایران و آخرین سد قابل احداث ایران روی رود کارون است. این سد هم با هزینه دو هزار میلیارد تومان احداث شد (البته برای سد و نیروگاه هر دو با هم) که تا پایان اجرای طرح به ۲٫۵ هزر میلیارد تومان هم می رسد. این طرح هم در زمان ساخت و هم در زمان آبگیری با حاشیه های زیادی همراه بود. نخست به دلیل اینکه این طرح، بخش عظیمی از گذرگاه ها و مناطق تاریخی این حوزه را به زیر آب می برد و بخشی از اقتصاد منطقه را با مشکل مواجه می کرد. از طرف دیگر گفته شد که برای این سد جا نمایی صحیحی نشده و پس از آبگیری این سد هم حرف های بسیاری بر سر آن بود؛ یک تپه نمکی بزرگ زیر دریاچه این سد وجود دارد. گرچه این تپه نمکی با لایه ضخیمی از یک پتوی رسی پوشانده شده ولی در صورت نشت یا شکستن این پتو، دریاچه شور می شد. به طوری که شوری لایه های زیرین این دریاچه بیش از شوری آب خلیج فارس می شد.

پروژه های سدسازی
سد سیوند

سد سیوند

سد سیوند هم از جمله سدهای پر سر و صدا و جنجال برانگیز است و از جمله بزرگترین پروژه های سدسازی و مشکل هنوز هم بسیاری از حافظان محیط زیست در پی آن هستند که بتوانند این سد را خراب کنند. این سد بر روی رودخانه سیوند در مجاورت شهرستان پارسه و بنای تاریخی پاسارگاد است. زمانی که قرار بود این سد ساخته شود بارها هشدار داده شد که با آبگیری این سد هزاران هکتار زمین کشاورزی مرغوب، حدود هشت هزار اصله درخت ۵۰۰ ساله، تنگه تاریخی و باستانی بلاغی به زیر آب خواهد رفت. این در حالی است که ساخت سد سیوند نیز بیش از ۱۴ سال طول کشید. مبلغ اولیه قرارداد این سد ۱۲ میلیارد تومان بود اما به دلیل طولانی شدن مطالعات تکمیلی و اجرائی (مرحله دوم) با ۵٫۵ میلیارد تومان ترمیم مبلغ اولیه (طبق مصوبه شورای عالی فنی) به حدود ۱۷٫۵ میلیارد تومان رسید. با افزودن مبالغ تعدیل سالیانه نرخ ها به علت تورم، جمع مبلغ پرداخت شده به پیمانکار تاکنون بالغ بر ۴۵ میلیارد تومان شد. در حالی که بسیاری از اقلیم شناسان و حتی خود کشاورزان این منطقه معتقد بودند به جای احداث سد اگر اجازه ورود گردشگر به این منطقه را می دادند و افراد بومی می توانستند گردشگران را پذیرایی کنند دیگر نیاز به کشاورزی کردن و حتی احداث سد روی این رودخانه نبود؛ زیرا با این کار به بهترین نحو، اقتصاد منطقه و اشتغال تأمین می شد. از این گذشته با این کار به بنای تاریخی پاسارگاد نیز که در معرض خطر آب گرفتگی قرار دارد و هنوز هم مشکل رطوبت بیش از حد این بنای تاریخی برطرف نشده است.

حتما بخوانید  روش های اندازه گیری دبی در مطالعات هیدرومتری

+اقتباس از ویژه نامه شرق

الهه گودرزی
نظر خود را بنویسید:
ثبت دیدگاه
دیدگاه های کاربران
محمد
17:32 - 1399/12/28
پاسخ دهید

با سلام
سوالم ربطی به این مطلب نداره دقیقا
میخواستم بپرسم که چطور میتونم محدوده ای را که بعد از ساخت سد، آب در بر میگیره تخمین بزنم؟
اگر لینک خاصی دارید ممنون میشوم به اشتراک بگذارید...

رشته مهندسی علوم آب و شباهت های آن به علم پزشکی | انجمن تخصصی مهندسی علوم آب
15:54 - 1397/05/24
پاسخ دهید

[…] اهمیت داده نشود مشکلات خطر آفرینی از جمله اشتباه در جانمایی سد و … به وجود خواهد آمد. بنابراین تغذیه سالم همان […]

سدهای خاکی ؛ سدهای دم دستی یا پیچیده - انجمن تخصصی مهندسی علوم آب
18:09 - 1397/03/12
پاسخ دهید

[…] استفاده قرار می گیرند. از آنجا که آب جمع شده در پشت یک سد، می‌تواند نیروی بسیار عظیمی به سد وارد کند، در طراحی […]

وحید
03:13 - 1397/01/30
پاسخ دهید

متاسفانه فارس ها کینه ای به قدمت تاریخ با مردم لرستان دارند. دلیل کجاست نمی دانیم! با آب گیری سد سیمره در وحله ی اول یک دشت تاریخی که مربوط به روستای رماوند لرستان بود ، به زیر آب رفت. سپس در تقسیمات کشوری شهرستان دره شهر(شهر سیمره باستان ) به دو شهر دره شهر و بدره تقسیم شد. بدره که یک شهر عمدتا کُرد نشین هست، صاحب سد سیمره شد. در حالی که نه خاک اونهاست و نه حق آبه ی اون رو دارن. اینگونه سر ملت ساده ی لرستان کلاه گذاشتن.

لطفا صبر کنید